Cilt Kanseri
Deri Kanseri Nedir?
İnsanlarda cilt hücrelerinin kontrolsüz büyümesi tıp dilinde deri veya cilt kanseri olarak adlandırılır. Deride oluşan kanserler genellikle güneş ışınlarının ultraviyole etkisi ve radyasyonunun cilt hücrelerinde oluşturduğu DNA hasarları sonucu ortaya çıkmaktadır. Cilt kanserlerini 2 ana kategoride toplayabiliriz.
- Melanom Cilt Kanseri: Melanom cilt kanserleri nadir görünürler ancak insanlarda iç ve dış bütün organlara yayılabildiği için en tehlikeli cilt kanseri olarak kabul edilirler.
- Melanom Dışı Cilt Kanseri: Melanomom dışı cilt kanserinin yayılma olasılığı azdır. Küçük ve basit bir ameliyatla tedavisi mümkün olduğu için az tehlikeli olarak kabul edilmektedirler.
Cilt Kanseri Tipleri Nelerdir?
- Bazal Hücreli Kanser (BCC):
Epidermisteki bazal hücrelerden kaynaklanan en sık görülen kanser tipidir. Yavaş seyreder ve metastaz yapmaz. Bu tip kanserler nadiren hayatı tehdit eder. - Skuamöz Hücreli Kanser (SCC): Skuamöz (yassı) hücrelerden kaynaklanan sık rastlanan deri kanseri tipidir. Dudaklar, yüz ve kulaklarda sıkça görülür. Lenf bezlerine ve bazen de iç organlara kadar yayılabilmektedir. Bu tip cilt kanserleri tedavi edilmezse insan hayatını tehdit edebilir.
- Malign Melanoma (MM): Melanin üreten (Melanosit) hücrelerden kaynaklanan cilt kanseri tipidir. Malign melanomalara diğer deri kanserlerine göre daha az rastlanır. Genellikle güneşe düzenli olarak maruz kalan bölgelerdeki insanlarda daha fazla ortaya çıkar. Deri kanserlerinin en tehlikeli tipi olarak bilinir ve erken teşhis edilirse tedavi edilebilme şansı vardır. Malign Melanoma cilt kanserinin teşhis ve tedavisinde gecikme genellikle hastalar için ölümcül olmaktadır.
Cilt Kanseri Riskini Artıran Başlıca Faktörler Nelerdir?
- Açık tenli bir yapıya sahip olma
- Kolayca çillenen bir cit yapısına sahip olma
- Vücutta çok fazla sayıda ben (nevüs) sahibi olmak
- Ailelerde daha önce deri kanseri görülmesi
- Ekvatora yakın yüksek rakımlı bölgelerde yıl boyunca yoğun güneş ışığına maruz kalınması
- Herhangi bir sebeple radyoaktif ışın tedavisi (radyoterapi) uygulaması görme
- Uzun zaman vücutta iyileşmeyen açık yaraya sahip olunması
- Katran, zift, arsenik gibi kimyasal karsinojen maddelere kronik şekilde maruz kalınması
- Kronik mikro travmalara maruz kalınması
Cilt Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Deri kanserinin tedavisi, cildin tipine, kanserin evresine ve vücuttaki yerleşim yerine göre değişmektedir. Eğer kanserli bölge küçükse cerrahi olarak çıkarılma işlemi ayakta ve lokal anesteziyle kolayca yapılabilmektedir. Bu küçük ve az tehlikeli tiplerde kazıma (küretaj), elektrik akımıyla kanser hücrelerini yok etme (dessikasyon) ve kanser hücrelerinin dondurularak tahrip edilmesi (kriyoterapi) işlemleri de yapılabilir. Ancak bu metotların tedavi açısından güvenilirliği azdır; iz bırakma ve deformasyon yapma ihtimalleri fazladır.
Kanserli bölge büyükse ve lenf nodlarına ya da vücudun başka bir bölgesine yayılmışsa, bu cilt kanserinin tedavisi için büyük cerrahi işlemlere ihtiyaç duyulabilir. Deri kanserlerinde cerrahi tedaviye ek muhtemel diğer tedavi seçenekleri radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi (antikanser ilaçların verilmesi) olmaktadır.